Kilka słów o rusztowaniach (bhp rusztowania)
Z rusztowaniami z pewnością będziemy mieli do czynienia niemal na każdej budowie. Z całą pewnością z pracą z wykorzystaniem rusztowań wiąże się wiele zagrożeń, które mogą skutkować poważnymi urazami dla samych pracowników oraz osób postronnych. Z drugiej strony ich szerokie stosowanie świadczy o tym, że są zwyczajnie przydatne podczas wielu prac.
Rusztowania możemy podzielić w oparciu na następujące kryteria:
- konstrukcję,
- sposób użytkowania,
- materiały, z których zostały wykonane,
- sposób przenoszenia obciążeń.
I tak, możemy wyróżnić rusztowania, biorąc pod uwagę:
- budowę konstrukcji; ramowe, modułowe, stojakowe, specjalne, kozłowe, wspornikowe,
- sposób użytkowania; nieruchome, ruchome,
- zastosowane materiały; drewniane, stalowe, aluminiowe, inne np. z włókna szklanego,
- przenoszenie obciążeń, kutwienie; wolnostojące, przyścienne, podwieszone.
Nie będziemy tutaj opisywać poszczególnych rodzajów rusztowań, gdyż wszelkie niezbędne informacje i tak można odnaleźć w zasobach sieci internet. Przedstawię tutaj najważniejsze wymagania, które wiążą się z rusztowaniami.
Rusztowania powinny być zmontowane zgodnie z wymaganiami dokumentacji opracowanej przez producenta lub projektem indywidualnym. I właśnie w trakcie obecnych prac remontowych w jednej z elektrowni na terenie woj. śląskiego zainstalowane zostało rusztowanie, które zmontowane zostało na podstawie projektu indywidualnego (dla ciekawskich; w komorze kotła na paliwo stałe). Dlaczego to jest tak istotne? Gdyż poszczególne elementy rusztowania przenoszą duże siły, stąd i same elementy, ale również cała konstrukcja rusztowania powinna być odpowiednio wytrzymała, aby się nie rozpadła. Ponadto należy pamiętać, że rusztowania również należy eksploatować zgodnie z wymaganiami producenta lub projektem indywidualnym.
Czy każdy może montować lub demontować rusztowanie? – niestety nie. Zgodnie z regulacjami prawnymi, osoby zatrudnione przy montażu oraz demontażu rusztowań powinni posiadać wymagane uprawnienia. Ponadto z całą pewnością osoby te powinny posiadać odpowiednie orzeczenie lekarza medycyny pracy (z brakiem przeciwwskazań do pracy na wysokości do lub powyżej 3 m) oraz stosować środki ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości.
Czy rusztowanie zaraz po zmontowaniu może być użytkowane? – i tutaj znów nie. W pierwszej kolejności należy dokonać odbioru rusztowania przez kierownika budowy lub inną uprawnioną osobę. Odbiór ten powinien być potwierdzony na piśmie w dzienniku budowy lub protokole odbioru technicznego (zakres informacji: użytkownik rusztowania; przeznaczenie rusztowania; wykonawcę montażu rusztowania z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz numeru telefonu; dopuszczalne obciążenia pomostów i konstrukcji; datę przekazania rusztowania do użytkowania; oporność uziomu, terminy kolejnych przeglądów rusztowania).
Ponadto na każdym rusztowaniu należy umieścić tablice informacyjną, która określa: wykonawcę montażu z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz numeru telefonu; dopuszczalne obciążenia pomostów i konstrukcji rusztowania.
Rusztowania powinny być usytuowane na ustabilizowanym oraz wyprofilowanym podłożu, wraz z spadkiem, który umożliwia odpływ wód opadowych (lub innych). Samo rusztowanie powinno być zakotwione, a wielkość siły kotwiącej należy określić w projekcie rusztowania lub powinno być wskazane w dokumentacji producenta. Składowa pozioma jednego zamocowania rusztowania nie powinna być mniejsza niż 2,5 kN. Ważne jest również to, aby rusztowanie nie wystawało ponad 3 m powyżej ostatniej linii kotew (a pomost roboczy nie powinien znajdować się wyżej jak 1.5 m).
Balustrady; każde rusztowanie powinno być wyposażone w balustradę. I zazwyczaj jest. Natomiast zapomina się o wymogu, który określa, że balustrada powinna być także zainstalowana od strony obiektu budowlanego, jeśli przestrzeń pomiędzy tym obiektem, a rusztowaniem wynosi ponad 20 cm. Rusztowania stojakowe; powinny być wyposażone w bezpieczne ciągi (piony) komunikacyjne. Odległość najdalej oddalonego stanowiska nie powinna być mniejsza jak 20 m, a przypadku dwóch pionów komunikacyjnych, między pionami odległość nie powinna być większa jak 40 m.
Instalacja piorunochronna oraz uziemienie; warto pamiętać, że w przypadku rusztowań metalowych powinny one posiadać piorunochron oraz powinno być uziemione!
Kontrole rusztowania; za każdym razem, kiedy wieje silny wiatr, wystąpiły opady atmosferyczne oraz po działaniu innych czynników, które stwarzają zagrożenie dla bezpieczeństwa wykonywania pracy, po przerwach w pracy dłuższych jak 10 dni oraz okresowo należy dokonywać każdorazowo sprawdzenia, czy rusztowanie nadaje się do użytku. Zakres czynności powinien określać projekt indywidualny lub dokumentacja producenta.
Mamy nadzieję, że te kilka informacji będzie dla Państwa pomocne.